In de Indiase filosofie spreekt men over de drie guna’s; oftewel de drie krachten die aan de basis staan van de schepping. Een ieder van wordt ook voortgedreven door de drie guna’s. De drie guna’s zijn: Rajas, Tamas en Sattva. Rajas is de kracht van beweging en passie. Tamas staat voor traagheid, onwetendheid en duisternis. Sattva is de grote kracht, die stil en stralend is. De ene guna is niet beter dan de andere. We hebben alle drie nodig. Als we slapen is tamas nodig. Willen we de tuin eens flink omspitten dan is rajas noodzakelijk. Sattva hebben we weer nodig om lichtheid te ervaren, om in contact te komen met onze intuïtie, met fijne energie.
De drie guna’s zijn te herkennen aan bepaalde eigenschappen in onzelf en in anderen. Mensen die vol sattva zijn, zijn enthousiast en hebben veel licht in zich. Zij stralen een sfeer van rust en sereniteit uit. Hun handelingen zijn efficiënt en harmonieus. Wanneer rajas overheerst zijn mensen vol energie, ze zijn ondernemend en tot veel in staat. Maar de keerzijde is dat ze vaak erg onrustig zijn, omdat ze altijd op zoek gaan naar nieuwe uitdagingen. Heeft tamas de overhand dan is er sprake van inertie, luiheid, traagheid. De kwaliteiten van tamas lijken negatief, maar ze hebben hun functie. Denk aan het vallen van de bladeren in de herfst. Denk aan het loslaten.
Iyengar zegt dat de geest van nature rajastisch is, onrustig en vol beweging, maar dat het lichaam juist tamastisch is, lui en zwaar. Yoga probeert beide in balans te brengen zodat de sattvische kwaliteiten de boventoon kunnen voeren, opdat we in contact kunnen komen met de stilte in ons.
Deze warmte maakt ons tamastisch. Het lichaam voelt loom, de geest is niet helder. Je hebt je vast afgevraagd of je wel naar de yoga zou komen met dit weer. Ik zeg je: je hebt je best gedaan om tamas en rajas in te dammen om zo meer sattva toe te laten.
De Bhagavad Gita wijt een heel hoofdstuk aan de guna’s. In Hoofdstuk 14.8 staat:
16. Men zegt dat het resultaat van een goede handeling sattvisch en zonder onzuiverheid is, het resultaat van rajas is pijn en dat van tamas is onwetendheid.
17. Uit sattva wordt kennis geboren, uit rajas onstaat hebzicht en uit tamas komen onachtzaamheid, misleiding en onwetendheid voort.
18. Degenen die in sattva verblijven, gaan omhoog, zij die in rajas verblijven blijven in het midden en zi j die in tamas, de laagste guna, verblijven, gaan omlaag.
Namasté,
Majanka
Bron: Bhagavad Gita, hoofdstuk 14: De yoga van het onderscheid van de drie guna’s