Nu de geest rustig, stabiel is geworden en de aandacht eenpuntig gericht is, komen we bij stap 7 van het achtvoudig pad: dhyana, meditatie. De bijbehorende sutra luidt als volgt: Een stabiele, continue stroom van aandacht gericht op hetzelfde punt of dezelfde regio, dat is meditatie. Iyengar voegt hieraan toe: zonder tussenkomst of interruptie van aandacht. Hij zegt ook: ‘in meditatie, komt psychologische en chronologische tijd tot stilstand als de geest zijn eigen gedrag observeert. De intensiteit van aandacht in het bewustzijn blijft stabiel, zacht en constant. Blijft deze intensiteit van bewustzijn gehandhaafd, dan gaat het bewustzijn van één puntige concentratie naar geen puntige aandacht.’
Het verschil tussen dhyana, meditatie en dharana, concentratie, is dat bij dharana de golvende gedachten nog worden geelimineerd om een puntige concentratie te bereiken. In meditatie ligt de nadruk meer op de handhaving van stabiele en diepgaande contemplatieve (beschouwende) observatie.
Zowel in de asana’s als tijdens pranayama is meditatie mogelijk. In het kort zegt Iyengar hierover: als aandacht, reflectie en contemplatie in actie en observatie gestaag oplopen, dan verandert dharana in dhyana.
Namasté, Majanka
Bron: Light on the Yoga Sutra’s of Patanjali by B.K.S. Iyengar
Leave a Reply