We hebben de vijf klesa’s die Patanjali benoemt in hoofdstuk 2 van de Yoga Sutra’s behandeld. Klesa betekent kwelling, verzoeking, ellende.
Weet je het nog, de klesa’s? De eerste klesa is avidya: onwetendheid, gebrek aan juiste kennis. De tweede klesa is asmita: ik-besef, ego. Klesa nummer drie is raga: gehechtheid aan plezier. De vierde klesa is dvesa, oftewel: aversie, haat. Klesa vijf is abhinivesa: gehechtheid aan het leven.
De klesa’s hebben pijn tot gevolg en zorgen voor de veranderingen, de schommelingen in onze geest. Deze oorzaken van het lijden zijn steeds in ons onderbewustzijn aanwezig.
Patanjali maakt onderscheid tussen subtiele entreme klesa’s. De subtielste klesa is abhinvesa, gehechtheid aan het leven, de extreemste is avidya, onwetendheid. Sutra II.10 zegt: subtiele kwellingen kunnen geminimaliseerd en ontworteld worden door een proces van involutie, naar binnen keren. Dit haakt aan op stap 5 uit het achtvoudig pad: pratyahara; het naar binnen keren van de zintuigen.
In de volgende sutra II.11: staat De schommelingen van bewustzijn gecreeerd door subtiele en extreme klesa’s moeten tot stilte worden gebracht door meditatie.
Kortom: als we de geest met behulp van asana’s en pranayama enigszin tot rust hebben gebracht, komen we in een toestand waarin we niet per se onze zintuigen achterna hoeven lopen. We hoeven niet altijd in te grijpen op wat we zien, horen, voelen etc. We kunnen dichtbij ons zelf blijven.
Meditatie brengt ons bij een stil, onbewogen punt in ons zelf: een toestand waarin even niets hoeft, alleen maar zijn. Zo kan de geest een moment rusten in het zelf, de ziel.
Laten we vandaag de zintuigen meer naar binnen keren en de aandacht richten op ons zelf in de asana’s. Komt er een moment van complete stilte in een asana? Dat is meditatie.
Namasté, Majanka
Bron: Yoga Sutra’s van Patanjali